Bliżej siebie-dalej od narkotyków
Być rodzicami nastolatka nie jest łatwo. Jeżeli jednak rozumie się i pamięta, że okres dorastania jest tak samo trudny dla rodziców jak i dla dziecka, to połowa sukcesu.
Kiedy dziecko dorasta, zaczyna wymykać się spod kontroli rodziców. Wtedy też staje się bardziej podatne na negatywne wpływy środowiska. Aby możliwe było budowanie prawidłowego kontaktu z dzieckiem, rodzic musi poznać jego potrzeby i oczekiwania. Podstawą dobrych kontaktów jest również rozmowa z dzieckiem, a podstawą rozmowy jest uważne słuchanie. Dlatego konieczne jest unikanie podstawowych błędów komunikacji:
- przerywanie rozmowy
- brak skupienia na rozmówcy;
- prawienie „kazań”, moralizowanie;
- krytykowanie;
- podnoszenie głosu;
- bagatelizowanie problemów;
- wykorzystywanie przewagi;
Ważne jest również, aby pamiętać, czego potrzebuje dziecko od rodziców:
- poczucia więzi i przynależności do rodziny – chcą czuć, że są kochane, rozumiane i mogą liczyć na wsparcie rodziców. Potrzebują szacunku i poczucia bezpieczeństwa;
- poczucia własnej wartości – chcą, aby doceniać ich wysiłki w osiąganiu sukcesów i nie krytykować ich porażek;
- wiarygodności – chcą mieć pewność, że rodzice zachowują się tak, jak mówią i potrafią przyznać się do błędu;
- sprawiedliwego traktowania – przekonania, że rodzice w niejasnej sytuacji zareagują w oparciu o wnikliwe rozpatrzenie sprawy;
- stanowczości – jasno określonych reguł i konsekwencji w ich przestrzeganiu;
- poszanowania intymności i dyskrecji – chcą mieć pewność, że granice ich prywatności zawsze będą respektowane.
Mimo wszelkich starań dziecko rzadko zachowuje się tak, jak chcieliby rodzice. Wciąż stwarza sytuacje konfliktowe, wzbudzające niepokój. Zmienia zachowania, nawyki i sposób bycia. Nie należy reagować na każdą zmianę w zachowaniu. Są jednak sygnały, których nie wolno bagatelizować. Kiedy w zachowaniu dziecka dostrzec można kilka w z wymienionych objawów, rodzic ma prawo przypuszczać, że dzieje się z nim coś niedobrego:
- staje się obce, oddala się;
- wyraża niechęć do rozmów, unika kontaktów, zaczyna kłamać;
- ma kłopoty z nauką, choć wcześniej bez problemu radziło sobie w szkole, wagaruje;
- jest niecierpliwe i rozdrażnione;
- często znika z domu pod różnymi pretekstami i unika kontaktu po powrocie;
- sypia o dziwnych porach, jest na zmianę pobudzone i senne;
- ma nowych znajomych, o których nie chce rozmawiać;
- kwestionuje szkodliwość narkotyków;
- ma przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice czy przewlekły katar;
- w jego otoczeniu można wyczuć zapach rozpuszczalnika, kleju lub innych nieznanych substancji;
- w jego pokoju można znaleźć bibułki, fifki, leki bez recept, chemikalia, folie aluminiowe;
- z domu znikają pieniądze i wartościowe przedmioty.
Jeżeli rodzic podejrzewa, że dziecko zażywa narkotyki, może polecić wykonanie testu wykrywającego obecność narkotyków w moczu.
Kiedy pojawia się pewność, że dziecko ma problemy z narkotykami, reakcja musi być natychmiastowa. Nie należy jednak działać pod wpływem emocji. Warto skorzystać z pomocy specjalistów. Jest wiele poradni, które pomogą w rozwiązaniu problemu.
Nie ma prostych i skutecznych recept na to, jak całkowicie uchronić dziecko przed narkotykami. Jedno jest jednak pewne – im lepszy rodzice maja kontakt z dzieckiem, tym łatwiej jest ustrzec je przed narkotykami.