Aktualności

Informacja

Strona znajduje się w archiwum.

Z kart historii Policji - Zbrodnia w Miednoje

Data publikacji 08.01.2009
           W roku 2010 przypada 70 rocznica zamordowania polskich policjantów w Miednoje. Czcząc ich pamięć wągrowieccy policjanci zajęli się sprawą niecodzienną – wszczęli swego rodzaju dochodzenie wgłębiając się w karty policyjnej historii. Za cel postawili sobie odnalezienie rodzin zamordowanych policjantów z naszego powiatu w 1940 r. przez NKWD. Nieocenioną pomocą otrzymaliśmy od dr Władysława Purczyńskiego, który należy do nielicznego grona historyków zajmujących się badaniami naukowymi z przeszłości Ziemi Wągrowieckiej i Wielkopolski. Posiada niekwestionowany dorobek naukowy. Dzięki wiedzy i uprzejmości Pana dr W. Purczyńskiego udało nam się odtworzyć przebieg poruszającej nas zbrodni. W poniższym artykule pozwoliliśmy sobie zamieścić część jego publikacji. Na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje nieopodal Tweru spoczywa około 6300 jeńców z obozu w Ostaszkowie. Każdego z nich upamiętnia nagrobna tabliczka epitafijna. Również to miejsce zbrodni nie ominęło ludzi urodzonych, zamieszkałych bądź związanych pracą lub nauką z powiatem wągrowieckim. Tam śmierć dosięgła 16 z nich.

 

 

 

           W obozie ostaszkowskim byli więzieni policjanci, funkcjonariusze Straży Granicznej i Straży Więziennej, żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza, a także niewielka grupa kapelanów wojskowych, lekarzy, sędziów, żandarmów i pracowników wywiadu.Największy ze specjalnych obozów dla jeńców wojennych – obóz ostaszkowski – utworzono w pomieszczeniach karnej kolonii NKWD dla nieletnich. Obóz umiejscowiono w  byłym klasztorze prawosławnym Niłowa Pustyń na wyspie Stołbnyj (Jez. Seliger) w obwodzie kalinińskim, ok. 10 km od Ostaszkowa. Z braku miejsca wielu jeńców ulokowano w korytarzach i w innych pomieszczeniach nie nadających się do zamieszkania. Jeńcy byli głodzeni - otrzymywali połowę dziennej racji chleba (400 g), brakowało wody pitnej. Dramatycznie przedstawiał się również stan sanitarny obozu – nie było łaźni, brakowało latryn, panowała wszawica. Obóz otoczono murowanym ogrodzeniem oraz płotem z drutu kolczastego.Według stanu na 18 lutego 1940 r. w obozie znajdowało się 6369 jeńców. Wszyscy musieli pracować. Raz w miesiącu mieli prawo napisać jeden list do rodziny.Notatka Ławrientija Berii do Józefa Stalina z 5 marca 1940 r. przesądziła o losie Polaków w trzech obozach specjalnych. Już od 19 marca rozpoczęto prace nad sporządzeniem kart informacyjnych jeńców. Pod koniec marca w obozie znajdowało się 6364 osób. Pierwsze listy dyspozycyjne z nazwiskami 343 Polaków datowane są na 1 kwietnia, a 5 kwietnia pociągiem opuścili oni stację Ostaszków. Tego dnia zostali zamordowani.Jeńców wywożono do Tweru pod zbrojną eskortą wagonami więziennymi. Ze stacji w Twerze byli przewożeni karetką więzienną do Zarządu Obwodowego  NKWD i tam do zmroku przebywali w celach znajdujących się w jego podziemiach. Egzekucje przebiegały następująco: w jednym z pomieszczeń piwnicznych (tzw. czerwonym kąciku) sprawdzano personalia skazanego, skuwano i przyprowadzano do znajdującej się obok celi śmierci, której drzwi były wyłożone wojłokiem. Tam mordowano ofiarę strzałem w tył głowy. Zwłoki wynoszono na dziedziniec i układano w samochodach ciężarowych. Następnie wprowadzano kolejnego skazańca...O świcie samochody w kolumnie ruszały szosą Moskwa – Leningrad do odległej o 32 km miejscowości Miednoje nad rzeką Twiercą. Tam na terenie  rekreacyjnym NKWD, na skraju lasu, zwłoki zrzucano bezładnie do przygotowanego dołu i zasypywano ciała przy pomocy koparki. Zasypując zwłoki, jednocześnie kopano jamę pod kolejny mord. Takich dołów – masowych grobów znajdowało się w Miednoje ponad dwadzieścia. Zbrodnicza machina NKWD funkcjonowała do 22 maja. Śmierć z rąk oprawców NKWD poniosło 6229 osób.

Pomordowani w Twerze (dzisiaj Kalinin) z naszej ziemi, których groby znajdują się w Miednoje.

 podkomisarz Józef WRóBLEWSKI (ur. 21 października 1895 r., Gąsawa), s. Jana i Józefy ze Szczecińskich. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego. Członek POW. W policji od 18.05.1921 r. Służbę pełnił m.in. w Komendzie Wojewódzkiej w Poznaniu oraz jako Komendant Powiatowy Wągrowiec – Gąsawa. W 1938 r. z funkcji komendanta powiatowego w Nowym Tomyślu skierowany na stanowisko kierownika komisariatu w Gnieźnie. Odznaczony Medalem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Awansowany pośmiertnie na stopień komisarza PP 10.11.2007 r.
 

kpt. st. zdr. rez. Jerzy Wojciech Bernard SCHNITTER (ur. 24 kwietnia 1887 r., Połajewo), s. Jana i Stanisławy z Michalskich. Absolwent Gimnazjum w Wągrowcu i Wydziału Lekarskiego w Wûrzburgu. Podczas I wojny służył w armii niemieckiej. W Wojsku Polskim od 15.06.1919 do 25.07.1921 r. Uczestnik wojny 1920, w szefostwie sanitarnym II Armii. Kpt. rez. ze starszeństwem 1.06.1919 r. przydzielony do kadry zapasowej 7 Szpitala Okręgowego PKU Gniezno. Lekarz dentysta zamieszkały we Wrześni. W 1939 r. zmobilizowany do WP, 702 Szpital Polowy.
Awansowany pośmiertnie na stopień majora 10.11.2007 r.
 

st. przod. PP Jan NOWAK (ur. 14 grudnia 1894 r., Pawłowice), s. Stanisława i Marii z Raburskich. Podczas I wojny służył w armii niemieckiej. Uczestnik wojny 1920. W policji od 16.03.1921 r. Służył w woj. poznańskim, m.in. na stanowisku kierowniczym Komisariatu Granicznego w Miasteczku (pow. wyrzyski). Od 18.02.1937 r. komendant posterunku w Wągrowcu. St. przod. mianowany 24.04.1922 r. Odznaczony Medalem Niepodległości, BKZ, MP za W, MdzON, BM za DSł.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. przod. PP Feliks SIWA (ur. 3 maja 1890, Gościeszyn), s. Piotra i Katarzyny ze Stoffów. Podczas I wojny służył w armii niemieckiej. Walczył w Powstaniu Wielkopolskim. W Wojsku Polskim od 1919 r., 9 p. strz. wlkp., 67 pp. sierż. Walczył na froncie litewsko-białoruskim. Co najmniej od 1933 służył w Komendzie Powiatowej w Wągrowcu. St. przod. mianowany 1.01.1929 r. Odznaczony MN, BKZ, MP za W, MDz ON.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

kpr. żand. rez. Ignacy DOBROCHOWSKI (ur. 4 grudnia 1906 r., Lechlinek), s. Jana i Antoniny, zamieszkały w Sieńsku (pow. wągrowiecki). Do Wojska Polskiego zmobilizowany 29.08.1939 r.
Awansowany pośmiertnie na stopień podporucznika 10.11.2007 r.
 

przod. PP Zbigniew BRODNIEWICZ (ur. 28 października 1885 r., Chrustowo), s. Nikodema i Bronisławy. W policji od 1919 r. W latach 1937-1938 komendant posterunku w Mieścisku. Od października 1938 komendant Posterunku w Miasteczku Krajeńskim (pow. wyrzyski). Odznaczony BKZ.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

przed. PP Franciszek RYŻYŃSKI (ur. 19 sierpnia 1879 r., Śrem), s. Franciszka. We wrześniu 1939 r. był komendantem posterunku w Wapnie (pow. wągrowiecki).
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 przod. PP Jan NOWAK (ur. 29 sierpnia 1878 r., Brenna), s. Teodora i Elżbiety z Wawrzynkowskich. Przez wiele lat służbę pełnił w policji woj. poznańskiego – we wrześniu 1939 r. komendant posterunku Gołańcz (pow. wągrowiecki). Odznaczony BKZ.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. post. PP Stefan BATURA (ur. 10 sierpnia 1886 r., Koszanowo), s. Kazimierza i Katarzyny. W policji od 1918 r. Służbę pełnił na posterunku w Kazimierzu (pow. szamotulski), następnie w woj. poznańskim na posterunkach w: Tarnowie Podgórnym, Rokietnicy, Stęszewie, Podolinie oraz Wapnie (pow. wągrowiecki). We wrześniu 1939 r. na Posterunku w Raszkowie (pow. ostrowski).
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. post. PP Tadeusz Marian CABAJEWSKI (ur. 27 lipca 1906 r., Warszawa), s. Aleksandra i Marianny. Do służby w policji w charakterze kandydata kontraktowego na szeregowego przyjęty 19.09.1934 r. Po ukończeniu Normalnej Szkoły Fachowej w Mostach Wielkich pow. żółkiewski (20.02.1935 r.) przydzielony do woj. poznańskiego. W kwietniu 1939 r. przeniesiony z posterunku w Obornikach na posterunek w Mieścisku (pow. wągrowiecki) i tam służył nadal we wrześniu 1939 r.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. post. PP Ignacy MICHALCZYK (ur. 26 lipca 1897 r., Łubnica k. Kościana), s. Piotra i Konstancji z Nowaków. Uczestnik powstania wielkopolskiego. Od września 1936 r. do sierpnia 1939 r. był posterunkowym policji w Damasławku (pow. wągrowiecki), następnie przeniesiony na posterunek w Rogoźnie. Od 18.06.1936 r. był zweryfikowanym członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich – koło Damasławek. St. post. mianowany 1.03.1935 r. Odznaczony MP za W, MDz ON.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. post. PP Jan MUSZYŃSKI (ur. 14 grudnia 1888 r., Wągrowiec), s. Ignacego i Ewy. W policji od 1920 r. We wrześniu 1939 r. pełnił służbę w Komisariacie w Bydgoszczy.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. post. PP Jan PAWLAK (ur. 5 czerwca 1901 r., Redgoszcz), s. Franciszka i Józefy. W policji służył od 1926 r. We wrześniu 1939 r. w Poznaniu.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. post. PP Józef SŁOMA (ur. w 1900 r., Więcbork), s. Franciszka. We wrześniu 1939 r. pełnił służbę w Wągrowcu. St. posterunkowy mianowany 1.04.1934 r. Odznaczony BKZ.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

st. post. PP Wincenty ZIELIŃSKI (ur. 26 marca 1893 r., Grylewo), s. Jana i Antoniny ze Stachowiaków. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego, następnie w Wojsku Polskim do 1920 r. W 36 Pułku Piechoty. W policji od 1920 r. Służbę pełnił w Policji Konnej w Poznaniu (1921), potem w pow. czarnkowskim na posterunkach w: Piłce (1922), Sarbii (1924), Lubaszu (1934). Ukończył Normalną Szkołę Fachową dla szeregowych PP w Sosnowcu (11 XI 1928 r.). Od maja 1935 komendant Posterunku w Niechanowie (pow. gnieźnieński). Odznaczony m.in. Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości i Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.
 

post. PP Stanisław CZECHOWICZ, s. Adama i Anny, ur. 17 kwietnia 1912 r. w Mirkowiczkach pow. wągrowiecki. We wrześniu 1939 r. pełnił służbę w policji w Poznaniu.
Awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta 10.11.2007 r.

 

 

 

 siwa_2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jedno z ocalałych zdjęć - st. przod. Feliks Siwa z Wągrowca

Powrót na górę strony